Om de complexiteit over de vraag wat wel of niet antisemitisme is nog groter te maken dient men te beseffen dat Israël zich niet alleen een Joodse staat noemt – dus een theocratische staat -, maar ook een staat van Joden. Van oorsprong was het bedoeld als een seculiere staat, maar dat is het al lang niet meer. Het is dan ook niet verwonderlijk dat mensen die tegen de politiek van Israël zijn zich beklagen over Joden. Immers, volgens de Israëlische regering staat Israël synoniem voor Joden.
Vandaag de dag mag dat nauwelijks gezegd worden, maar door zich zo puur en alleen als Joods op te stellen roept Israël antisemitisme wel over zich zelf af. Of ik dat fijn vind, nou neen. Maar die door Israël zelf geproduceerde realiteit – wij zijn alleen van Joden – dat roept anti-Joodse geluiden en antisemitisme op. Nog sterker, achtereenvolgende Israëlische regeringen riepen zelf als het hardst dat kritiek op Israël antisemitisch en anti-Joods was. Dus, voor sommigen staat haat tegen Israël gelijk aan haat tegen Joden, dat wil zeggen tegen Israëli, want zo zien Israëlische regeringen dat zelf ook.
Het gruwelijke is natuurlijk dat de verwerping van de politiek van Israël – dus van Israëlische Joden – overwaait naar mensen met een Joodse achtergrond die met het conflict Israël – Palestina niets van doen hebben. Nog erger, dat het oude antisemitisme nieuw leven wordt ingeblazen. Het zou helpen als de staat Israël zich zelf zou ontdoen van het label, wij zijn dé Joden. Maar dat zou betekenen dat Israël geen theocratische staat meer is, maar een staat van mensen met diverse (religieuze)achtergronden. Dus, dat gescheld over wat voor politiek van Israël dan ook niet meer zou gaan over bezwaren tegen Joden. Ik vrees dat er nog een lange weg te gaan valt voor het zo ver is, maar dat moet er wel van komen.
Het zou mooi zijn als in de baaierd van complexiteiten deze aspecten ook aan de orde zouden komen.
Nog een kleine beschouwing over de leus van the river to the sea, Palestine will be free: dat is een leus. De realiteit is echter dat de naam Palestine maar vervangen hoeft te worden door Israël, en dan zien we exact wat Israël doet: from the river to the sea, het moet allemaal Israël zijn. Het zou goed zijn als in het publieke debat duidelijk zou worden dat wat voor de één een leus is, voor de ander de concrete politiek die door achtereenvolgende Israëlische regeringen ten uitvoer gebracht wordt.
Waarom mag de leus niet geroepen worden, als de praktijk aan de grond precies het spiegelbeeld daarvan is? Om het geheel nog wat complexer te maken !