Wat iedereen weet mag in het huidige politieke klimaat niet of nauwelijks gezegd worden, maar dat moet wel: natuurlijk de moorddadige aanval van Hamas op Israël is misdadig – zoals de aanval van Rusland op Oekraïne dat is -, maar het is wel wat Israël over zichzelf heeft afgeroepen. Al jarenlang worden Palestijnen gemaltraiteerd, het leven onmogelijk gemaakt, uit hun huizen gezet, hun woonplekken afgepakt, en gedood. Met de huidige macht van extreme joden in de Israëlische regering zijn de vooruitzichten voor Palestijnen met de dag somberder aan het worden.
Het zou ons sieren als we tegelijk met de veroordeling van wat Hamas uitvreet in staat zijn de Israëlische gruwelijk imperialistische kant van de medaille niet te vergeten. Israël is niet de heilige die men misschien graag ziet, en het gaat helemaal niet aan om kritiek op Israël antisemitisme te noemen. Het is eenvoudigweg zo: de meerderheid van de Israëlische bevolking kiest voor het wegdrijven van de Palestijnen. Dat valt niet goed te praten. Het is marketing van het slechtste soort om kritiek daarop aan te duiden als antisemitisme. Een staat die een regering heeft die apartheidspolitiek voert moet daarop aangesproken kunnen worden.
Waar het nu op aankomt is beide kanten van de medaille – de gruweldaden van Hamas en de niet te tolereren Israëlische bezettings- en uitdrijvingspolitiek – tegelijk in het politieke debat aan de orde te laten komen, op hetzelfde niveau. Voor de volle honderd procent achter Israël staan en de Palestijnen als wegwerpartikelen te beschouwen doet geen recht aan de feitelijke situatie én helpt niet om tot oplossingen te komen. Zolang Israël boven elke kritiek verheven is kan het zijn gang gaan, ten koste van de Palestijnen. Het gevolg? Wat er ook in de komende tijd aan wapenstilstand, gevangenenruil, en wat al niet in elkaar gesleuteld wordt, het is tot mislukken gedoemd, en leidt zo weer tot nieuwe uitbarstingen van geweld, als aan de Palestijnse bevolking geen recht gedaan wordt.
Of men zich aan de rechter- of linkerzijde van het politieke spectrum bevindt, het politiek handelingsperspectief moet er steeds op gericht zijn dat er zowel voor Israëli als Palestijnen een rechtvaardige situatie gecreëerd wordt. Dat lukt niet als er eenzijdig voor Israël gekozen wordt. Het respecteren van mensenrechten moet daarbij een van de leidende principes zijn. Wie in Europa effectief wil handelen moet ook, zowel in Palestina als in Israël, alle krachten steunen die het conflict uit de religieuze gijzeling willen, c.q. kunnen weghalen. We leven toch niet meer in de zestiende, zeventiende eeuw! Voor beide kanten moet gelden: het kan toch niet zo zijn dat omwille van religieuze overtuigingen anderen met een andere religieuze leidraad in het leven onderdrukt, zo niet vermoord worden. Het kan helpen als moderne joden en moslims in Europa er aan willen bijdragen om de religieuze gemoederen van hun geloofsgenoten tot bedaren te brengen, althans het is het proberen waard.
Zoals kritiek op Israël noodzakelijk is, zo is het ook zaak de Palestijnse besturen en maatschappelijke organisaties, zowel op de Westbank als in Gaza, diets te maken dat de beginselen van de rechtstaat – dus weg van corruptie, incompetent bestuur, mankerende democratie, falende rechtelijke macht, brute politie – in hun belang zijn om een krachtige samenleving op te bouwen die respect verdient, waar mensen economisch goed kunnen boeren, en waar gematigde Israëli weer hoop uit kunnen putten.
In de hitte van de begrijpelijke emotie over de aanval van Hamas op Israël is het van het hoogste belang te blijven zien dat niet alleen de Palestijnen de kwade pier zijn, maar dat ook Israël zijn portie van de verantwoordelijkheid heeft voor de huidige catastrofe. Er is niks tegen emotie, maar wel als die rationele beoordeling van de verschrikkelijke situatie in de weg staat. Israëli en Palestijnen zijn tot elkaar veroordeeld. Leer hen het beste ervan te maken, via alle kanalen van beïnvloeding waar we over beschikken. Israël door dik en dun steunen helpt niet om vrede op de lange termijn te bewerkstelligen.