Afschaffen van intellectuele eigendomsrechten, daar zijn we aan toe
Inleiding
Ik herinner het me nog heel goed. In 1993 werden de laatste voorbereidingen getroffen om het wereldhandelssysteem opnieuw te ordenen. Er zou een WTO komen, een World Trade Organization, met daaronder de al bestaande GATT (de General Agreement on Trade en Tariffs van 1948) en als nieuwkomer, onder meer, een verdrag genaamd TRIPS, dat een afkorting is van Trade Related Intellectual Properties. Dat verdrag behelsde dat landen, nog meer dan daarvoor, copyrights, patenten en andere intellectuele eigendomsrechten moesten implementeren en straffend moesten laten eerbiedigen. Ik was nieuwsgierig hoe dat TRIPS verdrag eruit zou gaan zien.
In Genève had ik daarom interviews met ambtenaren van wat WTO en TRIPS zouden gaan worden. In een van de gesprekken bracht ik ter sprake dat er in begin van 1993 in India grote demonstraties waren van boeren tegen TRIPS. Ze vreesden dat hun zaden, die ze van generatie op generatie aan hun families overdroegen, handelswaar zouden worden van grote multinationale landbouwbedrijven, zoals Monsanto, die er patenten – eigendomsrechten – op zouden nemen en de boeren het nakijken hadden. Een van mijn gesprekspartners antwoordde dat die vrees van de boeren een misverstand was. Natuurlijk mochten ze hun zaden houden, maar als Monsanto die zaden verbeterde dan hoorden die zaden natuurlijk toe aan Monsanto.
Na afloop van het interview keek ik over het Meer van Genève, Lac Leman, en dacht: hoe cynisch is het, bedrijven mogen zich kennis, die zich in het publieke domein bevindt, toe-eigenen, het eigenlijk stelen van de boeren. Kortom, het drong tot me door dat intellectuele eigendomsrechten grotendeels gebaseerd zijn op het privatiseren van publiek ontwikkelde kennis.
Vanaf dat moment, vanaf die mooie lentedag in Genève in 1993, is het beargumenteren van waarom we af moeten raken van intellectuele eigendomsrechten een van de hoofdonderwerpen van mijn onderzoek geworden.
Wel voegde ik er altijd de analyse aan toe hoe innovaties op velerlei gebied en van kunsten in de brede zin van het woord goed en zelfs beter tot stand konden komen zonder intellectuele eigendomsrechten.
Zie hieronder een greep uit mijn publicaties hierover, menigmaal geschreven samen met Marieke van Schijndel.
Niet vergeten moet worden dat, als gevolg van mijn analyse, ook het merk zijn geldigheid verliest; ook daarover voeg ik enkele artikelen toe.
Teksten en analyses, van mijzelf
- Vaarwel auteursrecht, adieu culturele conglomeraten
- Imagine there is no copyright
- Auteursrecht moet op de helling
- Fine del Copyright
- La fin du Copyright … et des Monopoles
- What If We Would Not Have Copyright? An essay
- Abandoning copyright: a blessing for artists, art, and society
- Arguments for the abolitiom of copyrights
- Aan auteursrecht heb je niets
- TED talk: Intellectual Property kills Creativity
Vaarwel auteursrecht, adieu culturele conglomeraten
Het auteursrecht is onder onze ogen aan het wegsmelten, en met recht en rede. Waarom er nog verder mee doortobben? Veel moeilijker is om het besef te laten doordringen dat culturele conglomeraten, die de markt domineren, de democratische communicatie in onze samenleving ondermijnen. Misschien moeten we aan het idee wennen, maar met mededingingsrecht kunnen, en moeten we ze in vele kleinere stukken opdelen.
Dus, vaarwel auteursrecht, adieu culturele conglomeraten.
Hier vindt u de tekst van het boek uit 2009, toegankelijk gemaakt per hoofdstuk en paragraaf.
Imagine there is no copyright
Copyright gives authors exclusive control of the use of a growing number of forms of artistic ex-pression. Often, it is not the authors who own those rights, but gigantic cultural enterprises. They manage not only the production, but also the distribution and marketing of a large proportion of films, music, theatre, literature, soap operas, visual arts and design. That gives them far-reaching powers in deciding what we see, hear or read, in which setting and, above all, what we don’t see, hear or read.
Naturally, things could get to the stage where digitalisation will rearrange this highly control-led and over-financed landscape. We can’t be so sure of that, however. The amount of money invested in the entertainment industries is phenomenal. They operate worldwide. Culture is the ultimate excellent money-maker. There is no reason to suppose, at the moment, that the cultural giants of this world will easily give up their market domination, either in the old material domain or in the digital world.
We are now therefore looking for the alarm bell, so we can ring it. When a limited number of conglomerates control our common area of cultural communication to a substantial degree, then that undermines democracy. The freedom to communicate for everyone and everyone’s right to participate in his or her society’s cultural life, as promised in the Universal Declaration of Human Rights, can become diluted to the unique right of a few heads of companies and investors and the ideological and economic agendas to which they work.
We are not convinced that this is the sole option for the future. It is possible to create a level playing field. Copyright, in our view, presents an obstacle. At the same time, we have noticed that the bestsellers, blockbusters and stars of the big cultural enterprises are having a disadvanta-geous effect. They dominate the market to such an extent that there is little room for the works of the many, many other artists. They are pushed to the margin, where it is difficult for the public to discover their existence.
Imagine a world without copyright – The New York Times October 8, 2005
Auteursrecht moet op de helling (NRC 17 april 2007)
Een interview.
En er is vanaf volgende maand een nieuw boek: Adieu auteursrecht, vaarwel culturele conglomeraten, dat hij samen met publicist Marieke van Schijndel schreef. Hun oordeel over het auteursrecht is vernietigend. Het is in hun visie verworden tot een instrument dat grote culturele industrieën buitensporig veel macht geeft op de culturele markt. In de tweede helft van het boek zoeken ze naar een oplossing voor dit probleem: als we het auteursrecht afschaffen en de mededingwetgeving radicaal toepassen op de culturele sector, voorspellen ze, gaan kunstenaars meer verdienen en wordt de samenleving verrijkt met een grotere culturele diversiteit.
Lees hier de gehele tekst van het interview in NRC.
Fine del Copyright
Come creare un mercato culturale aperto a tutti?
La battaglia sul copyright continua a infiammare la scena culturale e l’attualità globale. Non si contano i casi recenti e clamorosi centrati su diversi aspetti del diritto d’autore.
In un simile contesto, rimane cruciale continuare a riflettere e discutere sull’urgente necessità di riforma delle attuali norme sul diritto d’autore. La fine del copyright punta a questo: chiarire come il concetto e la pratica di imprenditore culturale – che si tratti di artisti o ricercatori, produttori o committenti – possano e debbano esprimersi in un mercato in cui il terreno di gioco sia uguale per tutti.
Dopo aver esaminato argomenti e motivazioni contro il diritto d’autore (dal mito della tutela della creatività alla privatizzazione di beni comuni) nonché l’impatto limitato di alcune alternative in sperimentazione (dalle licenze collettive a Creative Commons), il volume passa agli scenari possibili presentando alcuni casi di studio e proponendo esempi pratici nel campo dell’editoria, della musica, del cinema e delle arti figurative. Il tutto privilegiando ovviamente l’ampia diffusione delle tecnologie digitali e la Net Generation.
La fin du Copyright … et des Monopoles (Le Monde Diplomatique, octobre 2001)
Qui a le droit et la capacité d’interdire à une autre personne d’utiliser un bien, d’exprimer ses connaissances ou de laisser libre cours à sa créativité? Le système du droit à la propriété estil justifié, en particulier dans le domaine de l’expression des connaissances et de la créativité, ce que nous nommons en général les droits de la propriété intellectuelle, et plus spécifiquement le droit d’auteur?
Contrairement à d’autres types de propriété, les connaissances et les expressions artistiques sont non rivales, c’est-à-dire que de nombreuses personnes peuvent les «utiliser» simultanément, sans en diminuer le caractère ou la valeur. Le fait que de nombreuses personnes utilisent un algorithme ou jouent une mélodie ne diminuent ni leur valeur, ni leur efficacité. Ils peuvent être partagés sans que cela ne pose problème pour l’expression en elle-même. En outre, pour avoir un droit à la propriété, il faut pouvoir déterminer de manière claire et nette ce qui fait partie de la propriété et ce qui n’en fait pas partie. Or, si l’on s’intéresse aux créations de l’esprit humain, on s’aperçoit qu’il est presque impossible de convenir de limites claires. Une part importante de ce qu’une personne « invente » ou « crée » provient en réalité d’inventions ou de créations antérieures. Tout ce que l’on construit trouve son origine dans des idées passées et dans un patrimoine commun de connaissances et de créativité préexistant.
Lees hier het gehele artikel in Le Monde Diplomatique
What If We Would Not Have Copyright? An essay.
Some serious cracks are surfacing in the system of copyright as we have known it in the Western world for a couple of centuries. The system is substantially more beneficial for cultural conglomerates than for the average artist – a situation that cannot last. Furthermore, it seems very clear that digitisation is undermining the foundations of the copyright system. It must be acknowledged that several authors have recently presented analyses of the untenability of the contemporary system of copyright. Yet, most of their observations only allude to – but do not address – what we deem the most fundamental question of all: if copyright is inherently unjust, what could take its place to guarantee artists – creative and performing – a fair compensation for their labours, and how can we prevent knowledge and creativity from being privatised?
It is time to move beyond merely criticising copyright. The pressing question is: what alternative can we offer artists and other cultural entrepreneurs (in both rich and poor countries) that is more beneficial to them and brings the increasing privatisation of creativity and expertise to a halt? My goal in this essay is to develop such an alternative, and to move beyond any notion centred on private intellectual property rights.
Read full text of the Essay here.
Abandoning copyright: a blessing for artists, art, and society
Some time ago, Carlos Guiterrez, the US Secretary of Commerce, announced a series of initiatives to stamp out the rampant piracy of, among other things, music. Damages resulting from counterfeiting and piracy is estimated to amount to 250 billion dollars annually, in the United States alone. In a press release, he stated
The protection of intellectual property is vital to our economic growth and global competitiveness and it has major consequences in our ongoing effort to promote security and stability around the world.
Now I must admit that it never occurred to me that copyright could contribute to global security and stability. This is quite an intriguing message – and from a US Secretary, at that! Another aspect addressed by Carlos Guiterrez is, however, more obvious. Copyright has increasingly become an instrument for securing huge investments. In the past decade, it has become one of the major driving forces of western economy, and US economy in particular. This development, however, has a major downside: companies owning massive amounts of copyrighted works can, at their whim, ban weaker cultural activities – not only from the marketplace, but also from the general audience’s attention. This is happening under our very eyes. It is nigh impossible to ignore the blockbuster movies, bestselling books and top-chart records presented to us by these cultural molochs, who, incidentally, own almost every imaginable right to these works. As a result, most people are completely unaware of all those other, less commercialized activities taking place in music, literature, cinema, theater and other arts. This is a tremendous loss to society, because our democratic world can only truly thrive on a large diversity of freely expressed and discussed cultural expressions.
Read full text of the Article here.
Arguments for the abolition of copyright
In 1982, Jack Valenti, the then chairman of the Motion Picture Association of America, declared that ‘creative property owners must be accorded the same rights and protection resident in all other property owners in the nation’ (Lessig 2004: 117). Until then, the general opinion was that intellectual property was a more limited right, which could not be compared with others. He added to his statement the demand that copyright should give someone the exclusive ownership of, say, a film or a melody, in perpetuity… minus one day.
In perpetuity minus one day? Was he joking? Well, maybe a bit, but his statement was certainly provocative, particularly for that time. A lot has changed in a quarter of a century. We have evidently become accustomed to the privatisation of knowledge and creativity that is actually our joint property. Let’s present a number of arguments as to why that accustomisation is no good thing.
Read full text of the Article here.
Aan auteursrecht heb je niets (Volkskrant 2005)
Het is een misverstand te denken dat het auteursrecht kunstenaars beschermt. Het auteursrecht kan beter worden afgeschaft. De samenleving en kunstenaars worden zo verlost van het lucratieve monopolie op culturele uitingen dat enkele grote culturele industrieën in handen hebben….
Lees hier de gehele tekst in de Volkskrant
Intellectual Property kills Creativity
En verder, bijdragen van anderen:
Auteursrecht in het internettijdperk – Tjeerd Schiphof
In dit artikel in het Boekman magazine bespreekt Tjeerd Schiphof een aantal ontwikkelingen en tendensen, waaronder het standpunt dat ik in neem.
Auteursrecht stelt kunstenaars in staat om geld te verdienen met een creatieve prestatie. De laatste jaren staat dit recht in toenemende mate onder druk door technische ontwikkelingen en veranderende opvattingen in de maatschappij. Hoe zal de inkomenspositie van kunstenaars hierdoor geraakt worden, en vallen van de overheid nog maatregelen te verwachten?