Natuurlijk moeten Rutte en Hoekstra aftreden, maar niet alleen om de Toeslagenaffaire. Politiek zijn ze tien, c.q vier jaar medeverantwoordelijk geweest voor de mensonterende behandeling van medeburgers. Dat heeft zo verschrikkelijk uitgepakt dat ze er niet mee weg komen door te zeggen dat ze er “maar” zijdelings bemoeienis mee hadden. Bij iedereen in dit hele proces was het maar zijdelings, maar uiteindelijk hebben we ministers aangesteld om de rechtsstaat in goede banen te leiden; dat maakt hen verantwoordelijk. Daarin hebben Mark Rutte en Hopke Hoekstra, als fors betrokken ministers, gefaald.
Het zou voor de hand liggen dat zij, net als Eric Wiebes, niet demissionair aanblijven maar vertrekken. Niemand is onmisbaar, ook niet tijdens een pandemie. Het is ook raar dat zij zich de juiste mannen op de juiste plaats achten om de ellende die ze mede aangericht hebben te repareren. Het is net zo iets als de bankiers die ons vóór 2008 in de grootste ellende gestort hadden en die zichzelf in 2008 de meest geschikte personen vonden om de ellende, die zij veroorzaakt hadden, te repareren. Aan die zelfoverschatting leiden ook Rutte en Hoekstra.
Het is aan de Tweede kamer om hen diets te maken dat zij hun biezen moeten pakken. Als de VVD en CDA hen toch blijven koesteren als partijleiders en lijsttrekkers is dat moreel verwerpelijk. Dat zou wel in schril contrast staan tot de pijn die duizenden onschuldige burgers jaren lang hebben moeten verstouwen.
Toch is de Toeslagenaffaire maar een van de redenen waarom Rutte en Hoekstra moeten vertrekken. Dan komt het woord Zuidas al snel in het vizier. Als ministers hebben ze de belastingontduiking en belastingontwijking, die loopt via draaischijf Nederland, niet of nauwelijks willen stoppen. Het is altijd moeilijk om vergelijkingen te maken. Wat is erger, een alleenstaande moeder die voor tienduizenden euro’s aan boetes te verwerken krijgt en aangemerkt wordt als fraudeur, of onze samenlevingen – welvarende en vooral ook arme landen – die voor miljarden euro’s aan belastinginkomsten bestolen worden? Het is beide even erg.
Rutte als premier en Hoekstra als minister van financiën, zij zijn er in hoge mate verantwoordelijk voor dat Nederland als belastingparadijs de paria van de beschaafde wereld is. Zij zijn er verantwoordelijk voor dat noodzakelijke collectieve voorzieningen niet gefinancierd kunnen worden, gewoonweg omdat rijke particulieren en veel grote bedrijven niet hun eerlijke deel bijdragen aan de staatskas. Zij zijn er verantwoordelijk voor dat veel arme landen zo veel belastinginkomsten mislopen waardoor ze zich alsmaar door niet kunnen ontwikkelen.
We moeten Rutte en Hoekstra hun falen in de Toeslagenaffaire toerekenen, maar niet vergeten dat ze op grote schaal belastingfraude faciliteren, althans er nauwelijks iets tegen uitrichten. Het is moreel verwerpelijk als ze aanblijven als minister. Het is stuitend als ze namens hun partijen opgewekt weer het voortouw nemen in de politieke arena.